Bir Gelenek Olarak Sünnet

Bir Gelenek

OLARAK SÜNNET

Bazı gelenekler halen sürse de sünnet çocuğunu hamama götürme, sünnetten bir hafta önce giydirip el öpmeye çıkarma gibi sünnet gelenekleri neredeyse tamamen rafa kalktı. Ne kadarını uygulayacağınız size kalmış. Bizden anlatması..

Erkek çocukların ergenliğe girmeden önce sünnet edilmeleri geleneği, bilindiği üzere pek çok kişi tarafından “ilk mürüvvet” olarak adlandırılıyor. İkinci mürüvvet olan “damatlık ”tanda bir temenni olarak sünnet tebriğinde sıkça bahsedildiğini duymak mümkün.

Sünnet, bugün, gerek hastane koşullarında, gerek bebeklik döneminde yapılması gibi gerekçelerle çoğu zaman düğünsüz ve gelenekleri dikkate almayan modern usullerle yapılabiliyor. Ama gelin, şimdi, geleneksel olarak sünnet ve sünnet düğünü nasıl yapılır, ona bakalım.

SÜNNETE BAŞLARKEN

Şehir yaşamında işler biraz değişse de Anadolu’da halen genelde,  çocuğun 3-5 gibi tek yaşlarda sünnet edilmesine özen gösterilir. Geleneklerde sünnet düğünü, sünnetten birkaç gün önce başlar. Sünnet olacak çocuğa beyaz takım, pelerin, fes veya sarık ve önüne çapraz takılan “maşallah” yazılı kuşaktan oluşan geleneksel sünnet kıyafeti giydirilmesi de adetten. Sünnet günü çocuğun arkadaşlarıyla birlikte arabaya ya da arkadaşlarının faytona ve sünnet çocuğunun da ata bindirilmesi de geleneklerden. Bu şekilde çocuklar davul zurna eşliğinde sokak sokak gezdirilir. Düğün öncesi özenle seçilmiş düğün davetiyeleri eş, dost ve akrabalara dağıtılır. Eski geleneklerde çocuğun sünnetten bir hafta önce giydirilip eş, dost akrabaya giderek el öpmesi ile sünnet daveti yapılırdı.

HAMAM, EYÜP SULTAN VE KINA ADETİ

Eski adetlerden olan sünnet öncesi kurban kesilmesi geleneği, günümüzde de zaman zaman yerine getiriliyor. İstanbul’da ki sünnet adetlerinden biri, bugünde halen devam eden, sünnet çocuğunu düğün öncesi Eyüp Sultan’a götürmek ve dua okumak. Sünnetten bir gün önce hamama gidip sünnet çocuğunu yıkamak ve sağ eline kına yakmak da adetten. Günümüzde hamam geleneği pek uygulanmasa da kına yakma geleneği genelde sürdürülüyor.

OLDU DA BİTTİ MAŞALLAH

Gelelim sünnet gününe… O gün, sünnet çocuğu özenle giydirilirken, sünnet annesi, babası, kardeşi ve diğer akrabaları da şık olmaya gayret ederler. Bazı yörelerde çocuk at ve faytonla gezmeye çıktığında evde mevlit okunur. Bazı yerlerde de sünnetten birkaç gün sonra mevlüt olur.

Çocuk, davul, zurna eşliğinde gezip eve döndüğünde kapı önünde müzik devam eder ve sünnet çocuğu attan inip akrabalarıyla karşılıklı oynar. Sonra sünnet operasyonu başlar. Geleneksel sünnetlerde, çocuk evde sünnet edildiğinden, aile yakınlarından biri sünnet işlemi esnasında çocuğu tutar. Bu kişiye Anadolu’da kirve denir. “Oldu da bitti maşallah” sözleriyle, çeşitli gürültüler eşliğinde, çocuğun dikkatini dağıtarak sünnet gerçekleştirilir.

SÜNNET YATAĞI

Sünnetin en önemli hazırlıklarından biri, sünnet yatağı olur. Evin salonuna yada evin en görünür yerine kurulan yatak, adeta gelinlik gibi işlenir. En süslü örtüler, tüller konur üzerine. Odanın duvarlarından ve tavanından balonlar ve çeşitli süsler sarkıtılır. Odaya gül suyu dökülmesi de adetten.

Sünnet olan çocuk, uzun gömleğiyle bu yatağa uzanır. Misafirler altın yada para gibi hediyelerini çocuğun yanında duran şapkasının altına ya da yastığının altına bırakırlar. Eski geleneklerde çocuğu oyalamak ve arkadaşlarıyla hoşa vakit geçirmesini sağlamak için hokkabaz, karagöz gösterileri yapılırdı.

Elbette günümüzde tüm bu gelenekler Anadolu’daki bazı yöreler dışında adım adım uygulanmıyor. Hekimlerinde tavsiyesiyle sünnet, doktor tarafından, hastane koşullarında yapılıyor. Düğün ise sünneti takip eden herhangi bir zamanda, salon tutularak yada yemekli bir davet şeklinde yapılabiliyor. Ya da sadece sünnet operasyonu yaptırılıp düğün işine hiç girilmiyor. Geleneklerden ne kadarını uygulayacağınız size kalmış!

Benzer Yazılar